Šta je pušač?
Prema dostupnim podacima, konzumiranje duvana je prvi put zabeleženo u periodu između 5000. i 3000. godine pre naše ere. Postoje indicije da osoba, koja se sa medicinskog stanovišta može okarakterisati kao pušač, obično potiče iz sredine u kojoj ili jedan ili oba roditelja imaju ovu, ni malo lepu naviku.
Šta je pušač?
Sa medicinskog aspekta, pojam pušač se karakteriše kao osoba, koja je zavisna od nikotina i može biti bilo kog uzrasta. U zemljama, koje se smatraju razvijenijim je znatno veći procenat pripadnika muške populacije, koji konzumiraju duvan. Kako pokazuju informacije Svetske zdravstvene organizacije, usled posrednih ili neposrednih posledica konzumacije duvana na celom svetu u toku jedne godine umre čak blizu pet miliona ljudi, što je sasvim sigurno alarmantni podatak. Osobe starosti između 18 i 24 godine se smatraju najviše zastupljenim u kategoriji lica sklonih početku konzumacije duvana. Obično se može čuti da osoba koja je pušač može relativno lako da prestane sa ovom neprijatnom navikom, ali taj proces vrlo često ne bude naročito uspešan. Naime, primećeno je da nikotinski zavisnici vremenom ponovo prisvajaju ovu naviku, mada postoje brojni slučajevi koji pokazuju da je moguće potpuno prestati sa konzumacijom duvana.
Aktivni i pasivni pušači
Pored onih osoba, koje se karakterišu kao aktivni pušači, zato što direktno konzumiraju cigarete, odnosno proizvode koji sadrže nikotin i duvan, postoje i one koje se smatraju takozvanim pasivnim pušačima. U principu, pojam pasivni pušač se koristi za ljude koji ne konzumiraju direktno duvan, već su neposredno njegovom negativnom uticaju izloženi. Zapravo, oni mahom borave u istoj prostoriji sa određenim brojem lica, koji se smatraju aktivnim pušačima i tako udišu dim cigareta. Svakako postoji i kategorija osoba, koje se smatraju bivšim pušačima. Stručno govoreći, svako ko više od godinu dana uopšte ne konzumira duvan se može tretirati kao bivši pušač.
Kako se karakteriše nikotinska zavisnost?
Uopšteno govoreći, medicina nikotinsku zavisnost posmatra i sa fizičkog, ali i sa psihološkog aspekta. Iz tog razloga se i navodi da osobe, koje se karakterišu kao pušači, zapravo spadaju u nikotinske zavisnike. Da budemo precizni, Svetska zdravstvena organizacija je 1971. godine uvrstila konzumiranje duvana, odnosno cigareta i ostalih proizvoda tog tipa u jednu od bolesti zavisnosti, a sa ciljem smanjenje broja aktivnih pušača. U međunarodnoj klasifikaciji bolesti je konzumiranje duvana navedeno ne samo kao bolest zavisnosti, već i kao uzročnik velikog broja različitih oboljenja. Slikovito govoreći, nikotinska zavisnost se javlja vrlo brzo, a u velikom broju slučajeva je potrebna izuzetna volja, pa ponekad čak i stručna pomoć, da se pušač nje oslobodi. Nikotinska zavisnost u fizičkom smislu se posmatra sa aspekta potrebe za novom cigaretom, čak i ako je konzument svestan da ta navika ima izuzetno negativan efekat na njegovo zdravlje i na kvalitet života u celosti. Što se tiče ove vrste zavisnosti, posmatrano sa psihološkog aspekta, smatra se da osoba koja konzumira duvan i proizvode od duvana, najjednostavnije rečeno time sebe ubeđuje da je smirenija u trenutku kada posegne za cigaretom.
Koje su posledice konzumiranja duvana?
Sasvim je jasno da su posledice nikotinske zavisnosti izuzetno negativne, što dovodi i do velikog broja različitih oboljenja, pa i do smrtnog ishoda. Pored štetnosti samog duvana, bitno je napomenuti i da se u cigaretama, odnosno u industrijskim proizvodima od duvana, takođe nalazi veliki broj materija, koje negativno utiču na zdravlje pušača. Izuzev relativno čestih glavobolja, te pojave nesvestice i vrtoglavice, može doći i do negativnih promena na jeziku i u usnoj duplji, odnosno u jednjaku i grlu. Isto tako se neretko javljaju različita oboljenja želuca, a dobro je poznato da ten pušača biva ugrožen nakon godina konzumiranja cigareta i ostalih duvanskih proizvoda. Naravno da su najugroženiji disajni organi, a može doći i do umanjenja reproduktivne sposobnosti pušača. Svakako je na udaru i srce, te je primećen povećani rizik kako od moždanog, tako i od srčanog udara kod osoba koje se ne odriču ove loše navike.
Zanimljivosti o konzumiranju duvana
Na teritoriji Severne Amerike je, prema dostupnim istorijskim podacima prvi put konzumiran duvan. Smatra se da su to činili sveštenici iz lokalnih plemena, koji su pušili lule u toku različitih verskih obreda. Zapamćeno je i da je takozvana lula mira bila korišćena prilikom sklapanja primirja, mada postoje informacije i da su pripadnici brojnih plemena na toj teritoriji konzumirali duvan u toku određenih svečanosti. Na teritoriji Evrope se prvim pušačima smatraju one osobe, koje su bile u pratnji Kristifora Kolumba. Upravo su njihovi potomci ovu biljku i preneli na evropsku teritoriju, a kako pokazuju podaci, to se odigralo oko 1550. godine, kada su naslednici pojedinih mornara iz Kolumbove ekspedicije preneli duvan na teritoriju Španije. Samo deset godina nakon toga, ova biljka se našla na tlu Portugala, a vremenom i na teritoriji ostalih evropskih zemalja. Ako bi trebalo da nađemo glavnog “krivca” za početka konzumiranja duvana, onda je to gotovo sigurno Kristifor Kolumbo, koji je krajem 15 - og veka otkrio Severnu Ameriku i čiji su pratioci, odnosno njihovi potomci pomogli da se ova biljka, to jest navika pušenja duvana, a kasnije i industrijskih proizvoda od te biljke, proširi po celom svetu.